زوایای پنهان آتش بس در سوریه

راه امروز: در هفته ای که گذشت شاهد توافق آتش بس میان آمریکا و روسیه در سوریه بودیم و در همین رابطه «جان کری» وزیر خارجه آمریکا در کنفرانس خبری مشترک با سرگئی لاوروف، همتای روسش در ژنو تاکید کرد، آتش‌بس در سوريه همزمان با عید قربان یعنی از صبح روز دوشنبه (22 شهریور) آغاز و اجرایی می‌شود. اگرچه پنج سال تلاش بی‌ثمر برای پایان دادن به جنگ سوریه، ناظران جنگ را متقاعد کرد که فاجعه سوریه قابل حل نیست و آتش‌بسی که اوایل امسال در سوریه برقرار شد، در همان ساعات ابتدایی از بین رفت، اما برخی بر این باورند که آتش‌بس فعلی که آمریکا و مسکو در سوریه به اجرا در آورده‌اند، پابرجا باقی خواهد ماند. اما برخی دیگر، نیز نسبت به تداوم آتش‌بس در سوریه بدبین هستند؛ آن‌ها همچنان بر این باورند که «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه، غرق در قدرت است و هر کاری انجام می‌دهد که در قدرت باقی ماند. 

روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» با متفاوت خواندن آتش‌بس فعلی نیز در باره نوشت: باقی ماندن اسد در قدرت، خطرناک‌تر از سناریوی شکست نیروهای امنیتی سوریه و تحت کنترل قرار گرفتن این کشور توسط اسلام‌گرایان است. 

اما از طرفی، گویا ایالات متحده اشتیاقی به فرو رفتن در باتلاق سوریه ندارد. دولت اوباما و متحدانش در سوریه به تجهیز و آموزش معارضانی که آمریکا آن‌ها را میانه‌رو می‌خواند پرداخته‌اند، اما از مداخله بیشتر در این جنگ دوری می‌کنند. در مقابل، روسیه می‌تواند به سوریه وارد و اسد و حکومت او را در قدرت نگه دارد. با وجود این هنوز امیدی برای اثرگذاری این آتش‌بس در سوریه وجود دارد. بشار اسد با قبول این آتش‌بس متعهد شد تا پیشروی مقابل معارضان را متوقف کند. در ساعات اولیه آتش‌بس، حملات به مواضع معارضان، به جز تروریست‌های داعش و القاعده متوقف شد تا مذاکرات صلح صورت گیرد.

در همین راستا جعفر قنادباشی کارشناس مسایل بین المللی در گفتگو با «راه امروز» پیرامون توافق میان آمریکا و روسیه در سوریه گفت: توافقی که میان این دو کشور امضا شده مقدمه ای برای از سرگیری مذاکرات سیاسی و جایگزین کردن راه حل های سیاسی به جای راه های نظامی است.

وی تصریح کرد: از آغاز این توافق تا کنون یک آرامش نسبی در تمام نقاط سوریه ایجاد شده که نشان دهنده موفقیت و اجرای نسبی این توافق بوده است. به طوری که این توافق سبب امیدواری هایی در دولت سوریه و هم پیمانانش به وجود آمده که مبنی بر تمدید این آتش بس در این دولت است. به گفته او،  روسیه در صدد تبدیل توافق آتش بس هفت روزه به یک قطعنامه شورای امنیت است. 

قنادباشی  همچنین با اشاره به مشکلاتی که گروه های تروریستی و تفکیری ایجاد کرده اند، تصریح کرد: با توجه به این که عربستان و ترکیه حامیان این گروه ها هستند و به دلیل وجود مشکلات داخلی و منطقه ای در کشورهای خود دیگر توان حمایت از این گروه ها را ندارند.  از این رو این گروه ها دیگر توانایی لازم برای ورود به صحنه درگیری های شدید را نخواهد داشت. 

از سوی دیگر، قنادباشی در ارتباط با موضع ایران از توافق میان آمریکا و روسیه بر سر سوریه گفت: ایران مثل دولت سوریه و روسیه خواهان ازسرگیری و جایگزینی راه حل سیاسی به جای راه حل های نظامی است. راهبردی که ایران از ابتدا به دنبال آن بود و تاکید کرد که راه حل های نظامی نمی تواند بحران سوریه را حل کند.

قنادباشی بر این باور است که این آتش بس مقدمه ای برای تحقق اهداف و مواضع ایران در سوریه است؛ زیرا ما خواهان ادامه درگیری ها نیستیم و هر گونه تواقفی می تواند همسو با مواضع ما باشد و حرکت های نظامی متوقف و راه حل های سیاسی آغاز شود.

این کارشناس مسایل بین الملل اظهار کرد: ما موافق هرگونه محدودیت علیه گروه های تروریستی در منطقه و خواهان توقف ناامنی و هرج و مرج در سوریه و عراق هستیم تا شرایط به سمتی رود که گروه های تکفیری و تروریستی نتوانند به راحتی مرزهای کشورها را در معرض خطر قرار دهند.

وی در پایان متذکر شد: در مجموع تاکید کارشناسان مسایل سیاسی و نظامی بر این است که آتش بس می تواند موفق پیش رود و همچنین امیدوار به پایان رسیدن جنگ های  سوریه باشیم.