روزنامه آرمان در صفحه گزارش اجتماعي نوشت: زبالهها ميتوانند تفكيك شده و مورد استفاده مجدد قرار بگيرند. با اين وجود همه زبالهها اينگونه نيستند. اين جمله يا عبارت «زباله، طلاي كثيف» در مورد همه زبالههايي كه بشر توليد ميكند صدق نمي كند.
در اين گزارش كه در شماره چهارشنبه يكم ارديبهشت 1395 هجري خورشيدي منتشر شد، آمده است: زيرا برخي از اين زبالهها به واقع از هر سمي مهلكتر و خطرناكتر بوده و نه تنها قابل بازيافت نيستند، بلكه بايد در طبيعت به نحوي كه به آسيب رساندن آن منجر نشود، معدوم شوند. زبالههاي بيمارستاني از اين نوع هستند. پسماندهاي خانگي شهر تهران به صورت روزانه براي پردازش، بازيافت و توليد كمپوست (كود آلي) به مجتمع بزرگ آرادكوه منتقل ميشوند. در بازيافت شيشه معمولي را ميتوان تا دفعات بيشمار بازيافت كرد، زيرا شيشه فرسوده نميشود.
هر بطري شيشه نوشابه را ميتوان تا 15 بار براي مصارف خوراكي بازيافت كرد.
زبالههاي خطرناك به مواد زائد جامدي اطلاق ميشوند كه بالقوه خطرناك هستند يا اينكه موجب خطر براي سلامتي انسان و ساير موجودات زنده ميشوند. اين مواد كه به سادگي تجزيهپذير نيستند اگر در شرايط مساعد بيولوژيكي قرار داشته باشند تكثير ميشوند و عوامل نامساعد ديگري را در محيط به وجود ميآورند. مواد زائد سمي و خطرناك، قابليت احتراق، خورندگي و انفجار دارند. پسماندهاي خطرناك شامل باطري، لامپ فلوروسنت و پسماندهاي صنعتي شامل مواد زائد ناشي از فعاليتهاي صنايع و كارگاههاي مختلف كه در طي فرايند توليد ايجاد ميشوند، هستند. يكي از بحثهايي كه در جمعآوري زباله وجود دارد، بحث جمعآوري و امحاي زبالههاي بيمارستاني است كه براساس قانون پسماندهاي مجلس شوراي اسلامي، جزو زبالههاي خطرناك است.
تكليف زبالههاي بيمارستاني را قانون مشخص كرده است. زماني كه در سال 1383 در مجلس شوراي اسلامي قانون پسماندها تصويب شد، ماده دوي اين قانون و تبصرههاي مربوط انواع و اقسام زبالهها را تعريف كرده و زبالههاي پزشكي را در زمره زبالههاي ويژه و خطرناك قرارداده است. در اين قانون متولي جمعآوري زبالههاي بيمارستان خود توليدكنندگان آن يعني بيمارستان و درمانگاهها هستند اما وزارت بهداشت براي رفع مشكل زبالههاي بيمارستاني همت نميكند.
در حال حاضر چهار، پنج روش بيشتر براي امحاي زبالههاي بيمارستاني وجود ندارد، يا اينكه بايد در درون بيمارستانها گندزدايي شده و بيخطر شوند. مانند سيستمهاي اتو كلاو، گندزدايي شيميايي و هيدرو كلاو و... يا بايد درست بستهبندي شوند و با يك سيستم جمعآوري بهداشتي به سيستم مركزي برده شوند و در آنجا سوزانده يا دفع بهداشتي شود. بر اساس آخرين تحقيقات شهرداري تهران در كلانشهرهايي مانند تهران كه بيش از هفت هزار مركز پزشكي اعم از مطب، داروخانه، آزمايشگاه، تزريقات، درمانگاه، بيمارستان، راديولوژي و... وجود دارد و 22 شهر را در خود جاي داده است، سيستم اتوكلاو جوابگو نيست و سرنوشت آن مانند سرنوشت زبالهسوزهاي داخل بيمارستانها ميشود كه بعد از چند ماه توسط سازمان حفاظت محيط زيست تعطيل شد.
تعطيلي آن هم به دليل خروجيهاي خطرناكي بود كه در هوا متصاعد و باعث عقيمي و ديوانگي مردم در دراز مدت ميشود.
اتو كلاو يك سيستم ناكار آمد براي زبالههاي بيمارستاني است چراكه اكثر بيمارستانهاي ما گنجايش تعبيه چنين سيستمي را در درون خود ندارند و به علت پراكندگي نظارت برعملكرد بسيار مشكل است. از سوي ديگر در همه بيمارستانها متخصصان كار با دستگاههاي اتوكلاوها وجود ندارد. در حال حاضر از 333 مركز بهداشتي، درماني و بيمارستاني كه زبالههاي آنان جمعآوري ميشود، حدود 70 تا 80 تن زباله به دست ميآيد. البته همه زبالههاي توليدي بيمارستاني نيست و زبالههاي آشپزخانهاي، باغباني و... نيز در آنها مخلوط است، اما براساس تخمينها با تفكيك زبالههاي متعارف و غيرمتعارف بيش از 35 تن زباله بيمارستاني در اين مراكز بهداشتي نخواهيم داشت، اما بايد توجه داشت كه بيش از شش هزار مطب، درمانگاه، داروخانه و... در شهر تهران وجود دارد كه براي زباله آنها هيچ مديريتي اعمال نميشود و اين زبالهها با زباله شهري مخلوط ميشود.
وزارت بهداشت بايد در اين زمينه فكري كند كه يا زبالههاي اين مراكز به صورت هفتگي به نزديكترين بيمارستان تحويل شود يا سيستم حمل و نقل جداگانهاي براي آن تعريف شود و به صورت هفتگي زبالههاي اين مراكز درماني جمعآوري شود. چراكه زبالههاي تزريقاتي به مراتب خطرناكتر از زبالههاي بيمارستاني از نظر آلودگي است. در حقيقت آن نظارت كه بر زبالههاي بيمارستانها وجود دارد، در مطبها، درمانگاههاي خصوصي كوچك و... وجود ندارد و اين موضوع باعث ميشود كه زبالههاي آلوده به داخل زبالههاي شهري راهيابد و آن را نيز آلوده كند.
*منبع: روزنامه آرمان